Lezing voor vandaag (23 maart) – Rechters 17:1-5; 18:21-26
Even terug. Micha heeft een afgodsbeeld laten maken. Een מסּכה massechah. In dit Hebreeuwse woord zit het woord nèsèch, dat verwijst naar het brengen van offers. Toen ik het woord in de grondtekst las moest ik denken aan wat ik een aantal cursisten ‘Hebreeuws in 6 dagen’ zojuist heb verteld. Over de letter samekh, de ס. Deze letter staat voor tegenkracht en betekent ‘slang’. Deze letter staat in het midden van het woord nèsèch. Hier is de verleiding aan het werk. Hier is de verleider aan het werk. De slang, de satan. Van wie Jezus zegt dat hij vanaf het begin al, vanaf de grondlegging van de wereld, een moordenaar is. Als je aan afgoden offert fluistert de slang het je in: ‘Geeft niks. Belangrijkste is toch dat je God wilt dienen? Je mag er van verzekerd zijn dat je van de HEER niets dan goeds te verwachten hebt.’
Het afgodsbeeld van Micha nemen de Danieten mee. En ze beginnen hun eigen afgodendienst, de voorloper van de kalverendienst. Het lijkt heel wat, maar uiteindelijk brengt het de dood. Door losgeslagen mensen die nog erger dan beesten worden (Re. 19-20). Door vreemde overheersing, onderdrukking en sociaal onrecht. Wat rest is ballingschap. De voorspoed die je denkt te hebben met een naar en in je eigen denkbeelden gegoten godje wordt een demonische tegenkracht van ongekende omvang.
Micha en de Danieten doen zich te kort. De Bijbelschrijver van het boek Rechters laat het haarfijn merken. Het is niet in de vertaling te zien. Wel in de grondtekst. Michajehu wordt na vers 4 van H17 simpelweg Micha. Wie is als God wordt simpelweg ‘wie is als… ik?’.
De Danieten doen zichzelf ook te kort. Zij spelen eigen rechter. Met hun gestolen afgodje en een weggekochte priester in hun midden. Dan is en blijft gewoon Dan, (eigen) rechter. Pas in de ballingschap is het volk toe aan God die Rechter is. Dan_iël:_ God is Rechter.
Om over na te denken: Jezus was veelvuldig in gesprek met de Farizeeën en Schriftgeleerden. Zij vormden een zware tegenkracht. Zij zochten Hem om zich van Hem te ontdoen. K. Schilder schrijft: Het is interessant, na te gaan, hoeveel geschriften van rabbijnen en schriftgeleerden uit dien tijd parmantig den naam van slangen voor zich opeisen. Dat de geleerden ‘adders’ of ‘slangen’ waren, hebben ze van zichzelf verzekerd. Want welke argeloze wandelaar, zo redeneerden ze, kon zich verdedigen tegen een slangenbeet? Adders waren iedereen te vlug af. Men kon ze maar nooit vangen. Zo waren ook de geleerden, verzekerden ze.
Jezus noemde ze terecht adderengebroed. Het doel van de slang, hoe listig ze ook zijn, is simpel te doorgronden. Hij wil zich van God ontdoen. Daarin gaat hij ver. Heel ver. Tot op Golgota toe.
