Christiane Berkvens-Stevelinck

Vrije rituelen Religieuze gemeenschappen hebben lange tijd het monopolie op rituelen gehad. Die tijd is voorbij. We leven in een geseculariseerde en multiculturele wereld, waarin levens-beschouwingen elkaar ontmoeten en verrijken. In die wereld is er vraag naar niterreligieuze en interbeschouwelijke vrije rituelen. Rituelen die voltrokken worden binnen zelfgekozen gemeenschappen: onder familie en vrienden. Dit boek is een praktische handreiking voor mensen die zelf op zoek zijn naar rituele vormen rond geboorte, levensverbintenis, uitvaart en rouw. Ook andere belangrijke momenten komen aan bod, zoals scheiding, emigratie, verzoening en afscheid voorafgaande aan euthanasie. Christiane Berkvens-Stevelinck heeft een praktijk in interbeschouwelijke rituele begeleiding: www.moederoverste.nl. Daarnaast is zij remonstrants predikante en hoogleraar Europese cultuur aan de Radbouduniversiteit.

Ik ben een atheïstische rabbijn, God zij dank, zegt de Frans-joodse filosoof Marc-Alain Ouaknin (spreek uit: waknien), die wel de Spinoza van de 21e eeuw is genoemd. Hoewel zijn werk in dertig talen is vertaald, is Ouaknin in Nederland nog weinig bekend. Dit boek presenteert in kort bestek het gedachtegoed van Ouaknin (1957). Hij is een groot kenner van de Talmoed, de kabbala en het chassidisme. Met eruditie vervlecht hij die uiteenlopende joodse tradities en filosofische scholen tot een dynamisch, poëtisch geheel. Hij is een bruggenbouwer die niet schuwt heilige huisjes in te trappen. Hij spoort zijn publiek aan om vragen te blijven stellen en elk dogma overboord te gooien. 'Ontmoet de ander om het leven kleur te geven', zegt hij, 'heilig zijn kun je niet alleen', 'zonder humor valt er niet te leven' en besef vooral: 'het is verboden oud te worden'. Een joodse gids, die voor velen wereldwijd een leermeester werd. Christiane Berkvens-Stevelinck (1946) is emeritus hoogleraar Europese cultuur en remonstrants predikante te Rotterdam. Ze publiceerde eerder bij Skandalon Catechismus van de compassie (2010, met A. Alblas) en Erfenis Europa (2012). L'Express: 'We hoeven geen aanhangers van de joodse godsdienst te zijn om ons door deze gepassioneerde rabbijn de ogen te laten openen voor alles wat in onze tijd met poëzie, filosofie, humor en spiritualiteit te maken heeft.'

Deze catechismus, uitgegeven in full colour, is opgebouwd rond twaalf kernwaarden uit het christendom, waarvan mededogen, compassie, de centrale is. Zij vormen een eindeloze bron van inspiratie voor kunstenaars, denkers, schrijvers en zogenaamde gewone mensen. Deze catechismus is geen cipier, maar een gids. Ze toont de bijbelse wortels van deze kernwaarden en laat de schoonheid en invloed ervan op de Europese cultuur zien. Dit boek bouwt voort op The charter for compassion, het handvest van compassie. Initiatiefneemster van het wereldwijde handvest was Karen Armstrong. Volgens Armstrong is compassie 'meevoelen met de ander. Jezus heeft nooit gevraagd om achter doctrines aan te lopen, maar wel om je hart voor de medemens te openen. Wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet.' Christiane Berkvens-Stevelinck (1946) studeerde geschiedenis en theologie. Ze is bijzonder hoogleraar Europese cultuur aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Daarnaast is ze academiepredikante van de Leidse Universiteit en remonstrants predikante in Rotterdam en Breda. In 2012 publiceerde zij "Erfenis Europa. Toekomst van een stervende zwaan".

Toen Christiane Berkvens-Stevelinck in 2006 kanker kreeg, had ze er eerder al twee echtgenoten aan verloren. Haar lichaam kwam de ziekte te boven, tot die in 2017 terugkeerde – nu definitief. In de laatste maanden van haar leven hield ze een dagboek bij. Hierin verhaalt zij van de gebeurtenissen in haar leven vanaf het moment dat ze te horen krijgt dat de kanker terug is en zij voorvoelt dat zij deze keer niet in staat is de ziekte te overwinnen. Ze deelt haar pijn en het verdriet en geeft een inkijkje in de manier waarop zij vrede sluit met haar naderende dood. De fragmenten geven een prachtig beeld van de gevoelens, gedachten en houvast die zij ervaart.

Europa is een fenomeen. Volgens eurosceptici is Europa een stervende zwaan, de geschiedenis laat echter een feniks zien, de mythische vogel die steeds uit haar as verrijst. Ernstige situaties zijn een constante in de Europese geschiedenis, evenals haar veerkracht. Uit elke crisis kwam ze sterker te voorschijn. Europa wist altijd haar culturele kroonjuwelen door te geven aan de volgende generaties. Ze staan beschreven in het cultureel testament Erfenis Europa, gerangschikt naar negen kernbegrippen. verwondering, nieuwsgierigheid, vertrouwen in de vooruitgang, verantwoordelijkheid tolerantie, geduld, vrijheid, idealisme, schoonheid U vindt hier een kostbaar bezit aan beeldende kunst, literatuur, muziek en films, als geschenk aangeboden aan nieuwsgierige mensen die kennis willen nemen van hun eigen erfenis. Van Plato tot De kleine prins en van Arvo Pärt tot Le ballon rouge. Want die moeten mee, het lange leven in dat Europa te wachten staat! Christiane Berkvens-Stevelinck (1946) studeerde geschiedenis en theologie. Ze is bijzonder hoogleraar Europese cultuur aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Daarnaast is ze academiepredikante van de Leidse Universiteit en remonstrants predikante in Rotterdam en Breda. In 2010 publiceerde zij samen met ds. Ad Alblas de "Catechismus van de compassie".