Muziek maken

De vrolijkste aankondigingen in het leven zijn die van een geboorte (zie deel II: Ode aan de Kerstmuziek) en die van een huwelijk (zie dit deel III). Dat was heel anders in deel I (Ode aan het Requiem), waar het om begrafenismuziek ging. Er is trouwens ook een overeenkomst tussen deel I en dit deel III: het gaat in die delen over tal-loze begrafenissen en over talloze bruiloften. Maar in deel II ging het in wezen om slechts één geboorte: die van Jezus Christus in de ‘Kerstnacht’. Nóg een verband: geboren worden (zie deel II) en sterven (zie deel I) doe je én in grote zwakheid, én in wezen helemaal alleen. Maar trouwen doe je met z’n tweeën. Zo vormen de thema’s van deel I, deel II en deel III samen een soort driemansdans, en voor die combinatie zou eventueel ook weer mooie muziek geschreven zou kunnen worden. De bruiloft – gewoonlijk het grootste feest dat mensen in hun leven meemaken, hetzij bij anderen of bij zichzelf. Ook een feest van bijzondere betekenis in de Bijbel, van de hof van Eden in het boek Genesis tot aan het nieuwe Jeruzalem in het boek Openbaring. Met als hoogtepunt natuurlijk de bruidegom en bruid in Psalm 45 én in het bijbelboek Hooglied. Vandaag is het traditionele huwelijk duidelijk op zijn retour. Maar het mysterie van de liefde tussen twee mensen, een liefde waar elk jaar weer miljoenen kinderen uit geboren worden – dat mysterie blijft. En zolang het bestaat, zullen er duizenden muziekwerken aan gewijd blijven worden. Dit boek biedt een selectie van de mooiste en belangrijkste bruidsmuziek ooit geschreven. Prof. dr. Willem J. Ouweneel (1944) is gepromoveerd in de biologie (Utrecht 1970), in de filosofie (VU Amsterdam 1986) en in de theologie (Bloemfontein 1993). Hij is emeritus-hoogleraar wetenschapsleer van de natuurwetenschappen en emeritus-hoogleraar systematische theologie. Op het terrein van zijn grote liefhebberij, de muziek en haar geschiedenis, heeft hij verscheidene werken gepubliceerd: Bach, Mattheüs en het drama (1994; in 2015 heruitgegeven als Dramatiek in Bachs Mattheus-Passion), Geschiedenis van de christelijke muziek (1996; hoofdredacteur), Een snoer van klanken: Honderd grootse componisten (2013), De weg van de hoogtijden (aan de hand van o.a. de cantates van Bach; 2021). Ook zijn boek Het paradijs (2020) bevat veel verwijzingen naar klassieke muziekwerken. En last but not least: Ouweneel heeft veertien jaar (1984-1998) een programma op Radio 4 gepresenteerd, hoofdzakelijk over de religieuze vocale muziek van Bach.

Het muziekboek Hemelhoog is een eenstemmige muziekeditie met (gitaar)akkoorden voor de begeleiding met een aantal basisinstrumenten. De protestants evangelische liedbundel Hemelhoog is een gloednieuwe bundel met maar liefst 739 liederen. Deze liederen zijn in categorieën ingedeeld die lijken op de eerdere Evangelische Liedbundel van 1999 en volgen het kerkelijk jaar. Hemelhoog is een initiatief van het Evangelisch Werkverband binnen de Protestantse Kerk in samenwerking met twee partners: Het Confessioneel Gereformeerd Beraad en de Confessionele Vereniging. Je kunt de bundel zelfstandig gebruiken, maar ook zien als supplement bij het Liedboek voor de kerken uit 1973 en zeker bij het Nieuwe Liedboek van 2013. Met een bevlogen en breed gekozen groep theologen, muzikanten en dichters is gekeken naar de liedkeuze. In het proces van liedredactie hebben we ons laten inspireren door de evangelische liedcultuur, maar ook gekeken naar de prachtige liederen uit de traditie die tot op de dag van vandaag veel worden gezongen. Dit boek is geschikt voor jong en oud, maar het accent ligt op jonge generaties die graag lofprijs- en aanbiddingsliederen zingen met populaire melodieën. De inhoud van Hemelhoog is gebaseerd op een heel aantal criteria, maar de belangrijkste die we hier noemen is dat Jezus Christus in het middelpunt staat met daarbij veel aandacht voor het werk van de Heilige Geest. Er is aandacht voor thema's als het Koninkrijk van God, gerechtigheid, discipelschap en meer. Daarbij is geput uit vele bronnen en dat maakt Hemelhoog geschikt voor een breed spectrum aan kerken en christenen. Het Evangelisch Werkverband is een vernieuwingsbeweging binnen de Protestantse kerk in Nederland. Dit project wordt uitgevoerd samen met de Confessionele Vereniging en het Confessioneel Gereformeerd Beraad.

De (in het algemeen) vrolijkste aankondigingen in het leven zijn die van een geboorte (zie dit deel II) en die van een huwelijk (zie deel III). Dat was heel anders in deel I van deze trilogie, waarin het om begrafenismuziek ging. Er is trouwens ook een overeenkomst tussen deel I en deel III: het gaat in die delen over talloze begrafenissen en over talloze bruiloften. Maar in dít deel II gaat het in wezen om slechts één geboorte: die van Jezus Christus in de ‘Kerstnacht’. Kerstmis – het feest dat al eeuwenlang zwalkt tussen heidendom en christendom. Waarbij in een tijd van secularisatie het heidendom het steeds meer lijkt te winnen. Omgekeerd lijken zelfs de grootste heidenen ontvankelijk te blijven voor het mysterie van Kerst: een kind in een voerbak, opgeschrikte herders in het veld, een schare zingende engelen, sterrenwichelaars die op reis gaan vanwege een of andere bijzondere ster. Prof. dr. Willem J. Ouweneel (1944) is gepromoveerd in de biologie (Utrecht 1970), in de filosofie (VU Amsterdam 1986) en in de theologie (Bloemfontein 1993). Hij is emeritus-hoogleraar wetenschapsleer van de natuurwetenschappen en emeritus-hoogleraar systematische theologie. Op het terrein van zijn grote liefhebberij, de muziek en haar geschiedenis, heeft hij verscheidene werken gepubliceerd: Bach, Mattheüs en het drama (1994; in 2015 heruitgegeven als Dramatiek in Bachs Mattheüs-Passion), Geschiedenis van de christelijke muziek (1996; hoofdredacteur), Een snoer van klanken: Honderd grootse componisten (2013), De weg van de hoogtijden (aan de hand van o.a. de cantates van Bach; 2021). Ook zijn boek Het paradijs (2020) bevat veel verwijzingen naar klassieke muziekwerken. En last but not least: Ouweneel heeft veertien jaar (1984-1998) een programma op Radio 4 gepresenteerd, hoofdzakelijk over de religieuze vocale muziek van Bach.

Muziekeditie met melodielijn en akkoorden. De editie 2015 van Op toonhoogte is een revisie van de vorige editie die in 2005 op de markt kwam. Een deel van de liederen is vervangen en andere liederen zijn toegevoegd. Het uiteindelijke resultaat is een bundel met circa 570 liederen (ruim 100 meer dan de vorige editie). De HGJB heeft de liederen zorgvuldig geselecteerd op inhoud en op waarde voor verschillende generaties in de kerk. De liederen zijn onder gebracht in verschillende rubrieken, zodat de liederen ook de verschillende geloofselementen weerspiegelen. Psalmen in diverse uitvoeringen: van de Geneefse melodieën tot Psalmen voor Nu 'klassiekers' uit de kerkelijke traditie: o.a. Liedboek voor de Kerken, Zingende Gezegend, Hervormde Bundel 1938 en Johannes de Heer. Nieuwe liederen van o.a. Sela, Opwekking en andere internationale bronnen. Kinderliederen van o.a. Elly & Rikkert, Alles wordt nieuw, opwekking voor kids en Jan Visser.

Voor Joël en Jael is het laatste jaar op de basisschool aangebroken. In de eerste schoolweek heeft meester Kapitein een verrassing. Groep acht krijgt muziekles! De klas komt alles te weten over notenbalken, muziekinstrumenten en de samenstelling van een orkest. Maar de tweeling heeft zelf nooit een instrument bespeeld. Joël en Jael schaffen een blokfluit aan om daar wat aan te doen, maar het is de vraag of ze ook maar één liedje leren fluiten. Tot overmaat van ramp bedenkt de meester dat de klas wel een orkest kan vormen op de afscheidsavond. Hoe moet de tweeling dit oplossen?

'De Nieuwe Psalmberijming' bevat een nieuwe, eigentijdse berijming van alle 150 psalmen op de Geneefse melodieën. De Nieuwe Psalmberijming bevat een nieuwe, eigentijdse berijming van alle 150 psalmen op de Geneefse melodieën. Sinds 2014 heeft een groep dichters gewerkt aan een nieuwe, eigentijdse berijming van alle 150 psalmen. Met deze nieuwe verwoording voorzien zij in een grote behoefte in protestantse kerken. Aan De Nieuwe Psalmberijming werkten negen dichters mee. Daarnaast verleende een aantal (andere) dichters, theologen, neerlandici en musici hun medewerking als meelezer en revisor. Alle psalmen worden met hun Geneefse melodie afgedrukt. Deze nieuwe psalmberijming zal het zingen van psalmen weer een nieuwe impuls geven.

‘Nieuwe voorspelen en begeleidingen bij het Liedboek’ is biedt begeleidingsmateriaal voor organisten bij liederen die niet in de eerdere liedboeken zijn opgenomen. Het ‘nieuwe’ Liedboek uit 2013 wordt inmiddels op grote schaal gebruikt. Bij organisten ontstaat een groeiende behoefte aan meer begeleidingsmateriaal, intonaties en voorspelen, vooral bij strofische liederen die niet in voorgaande liedboeken stonden. Een driekoppige redactie heeft een selectie gemaakt en een groep van zo’n tachtig componisten heeft bij deze liederen een voorspel, een intonatie en een begeleiding geschreven. Deze nieuwe uitgave biedt organisten inspirerende keuzemogelijkheden en zal de afwisseling zeker bevorderen.

Op gang 2 van Villa Bethel worstelen de bewoners zich met humor door de laatste fase van hun leven. Tot de komst van een nieuwe bewoner hun rustige leventje verstoort. 'Slossherr-Brüler is de naam. Zeg maar Günther, al ben ik bijna honderd.' De eenzame Hannie Havergort raakt in de ban van haar nieuwe buurman, die rare en rake dingen zegt, en soms midden in de nacht op zijn oude piano speelt. Als ze hem voorstelt samen muziek te maken, blijken pijnlijke oorlogsherinneringen in de weg te staan. Gevoelige roman over eenzaamheid, statusverlies en de kracht van muziek. Arie Kok (1968) is zelfstandig schrijver en hoofdredacteur van 'De Nieuwe Koers'. Hij debuteerde in 2013 met de docuroman 'Morie'.

Weerklank, Voorspelen en intonaties onder redactie van Dick Sanderman bevat praktisch speelmateriaal voor allerlei momenten in de dienst bij de bundel Weerklank (2016). Vijf ervaren componisten leveren voorspelen van verschillende lengte, variërend van een korte intonatie tot een collectevoorspel. Omdat veel liederen uit Weerklank ook te vinden zijn in andere bundels, is het materiaal eveneens bruikbaar in gemeenten waar wordt gezongen uit bijvoorbeeld het Liedboek en Hemelhoog.

De Geneefse melodieën van de berijmde psalmen zijn al eeuwen oud en overleven alle tijden. In de dynamische wereld van nu is er echter niet alleen vraag naar muzieknotatie voor orgel. Dit muziekboek voorziet in de behoefte van deze tijd en levert ook muzieknotatie voor andere toets- en snaarinstrumenten. Het bevat een combinatie van eenstemmige melodieën met akkoorden waarmee musici op een snelle, effectieve manier de psalmen kunnen leren begeleiden. De bundel is zowel ritmisch als niet-ritmisch te gebruiken en geeft handige tips voor het gebruik van verschillende instrumenten.

Zingen, daar kun je niet vroeg genoeg mee beginnen. Dit boekje bevat een selectie van Bijbelse liederen die geschikt zijn om jonge kinderen aan te leren. Omdat bij ieder lied een herkenbare kleurenillustratie op de pagina staat, kan het kind het te zingen lied zelf uitkiezen. De liederen zijn voorzien van muzieknotatie.

'Ode aan het Requiem' – dat is zoveel als een blij loflied op een aloude treurzang. Een soort prijsuitreiking voor een oeroude tekst, door honderden componisten op vaak wonderschone muziek gezet. Een ernstig boek over dood en eeuwigheid, dat tegelijk veel vreugde wil uitstralen. 'Ode aan het Requiem: Deel 1 van 'Aan de muziek'' is een boek van een filosoof-theoloog die op z’n minst over de teksten heel wat te zeggen meent te hebben. Prof. Ouweneel bemoeit zich ook graag in het openbaar met de muziek, zoals hij dat trouwens al bijna veertig jaar doet. Het is een boek zonder veel pretenties, een boek dat voor zoveel mogelijk mensen toegankelijk moet zijn, zonder geleerde voetnoten, zonder al te veel geleerde taal en zonder geleerde literatuurlijst. Gewoon een boek over ernst – want dood en eeuwigheid zijn ernstig stemmende zaken – en over schoonheid. Over de auteur: Willem J. Ouweneel Prof. dr. Willem J. Ouweneel (1944) is gepromoveerd in de biologie (Utrecht 1970), in de filosofie (VU Amsterdam 1986) en in de theologie (Bloemfontein 1993). Hij is emeritus hoogleraar wetenschapsleer van de natuurwetenschappen en emeritus hoogleraar systematische theologie. Op het terrein van zijn grote liefhebberij, de muziek en haar geschiedenis, heeft hij verscheidene werken gepubliceerd: 'Bach, Mattheüs en het drama' (1994; in 2015 heruitgegeven als 'Dramatiek in Bachs Mattheüs-Passion'), 'Geschiedenis van de christelijke muziek' (1996; hoofdredacteur), 'Een snoer van klanken: Honderd grootse componisten' (2013) en 'De weg van de hoogtijden' (aan de hand van o.a. de cantates van Bach; 2021). Ook zijn boek 'Het paradijs' (2020) bevat veel verwijzingen naar klassieke muziekwerken. Bovendien heeft Ouweneel veertien jaar (van 1984 tot 1998) een programma op Radio 4 gepresenteerd, hoofdzakelijk over de religieuze vocale muziek van Bach.

Dit boek behandelt op eigenzinnige wijze de geschiedenis van de polyfone muziek, en wel aan de hand van veertig portretten, van John Dunstaple tot Philip Glass, en zestig medaillons, van Johannes Ockeghem tot Jennifer Higdon (net als in een vorig boek van Ouweneel: Een snoer van vrouwen). Speciale aandacht wordt gegeven aan de manier waarop de componisten hun leerlingen en opvolgers beïnvloed hebben, en hoe op deze wijze hele leraar-leerling-'snoeren' zijn ontstaan. Honderden componisten worden in dit boek aan zulke 'snoeren' gehangen, elk met hun eigen talenten en eigenaardigheden. Mede door de zestig excursen (over thema's variërend van kerktoonsoorten en seculiere middeleeuwse muziek tot hedendaagse elektroakoestische muziek, niet-westerse en ? lmmuziek) wordt een compleet overzicht van de muziekgeschiedenis geboden.