Filosofie

In 'Radicale verlichting' laat Jonathan Israel zien dat de Verlichting die de westerse samenleving zo radicaal heeft veranderd in Nederland geboren werd. Jonathan Israel\`s boek 'Radicale verlichting' werd door NRC Handelsblad geselecteerd als een van de 15 kernboeken van het eerste decennium van de 21ste eeuw. In 'Radicale verlichting' laat Jonathan Israel zien dat de Verlichting die de westerse samenleving zo radicaal heeft veranderd in Nederland geboren werd. Uit Nederland afkomstige en in Nederland gevestigde denkers deden Europa op zijn grondvesten trillen. Overal werden ze gelezen, de radicale Nederlanders: Spinoza, Bekker, Van den Enden, de gebroeders Koerbagh, Lodewijk Meyer, Van Dale, Van Leenhof, en vele anderen. Hun ideeën bepalen nog altijd ons denken. Israel brengt ze in dit boek op onnavolgbare wijze tot leven. De pers was lovend: "Jonathan Israel maakt door nieuw onderzoek duidelijk wat een merkwaardige bijenkorf van moderne ideeën de Republiek is geweest." (Roelof van Gelder in NRC Handelsblad) "Israels boek geeft een prachtig overzicht. Het verschaft talloze mooie doorkijkjes en is rijk aan fascinerende details." (W.W. Mijnhardt in Spieghel Historiael) "Een prachtig en belangrijk boek." (Luc Panhuysen in Vrij Nederland) "Een imposant en baanbrekend boek." (Pieter Pekelharing in Trouw) "Magnifiek en meesterlijk." (John Adamson in de Sunday Telegraph)

Goed en gelukkig leven: Wat is het en hoe bereik je het? Veel filosofen, vanaf de oudheid tot heden, hebben erover geschreven. Ik maak gebruik van hun inzichten en van uitkomsten van wetenschappelijk onderzoek in verschillende disciplines. Voorkennis is niet nodig om mijn verhaal te kunnen volgen en jargon heb ik zoveel mogelijk vermeden. Het gaat o.a. over kennis en onbewuste impulsen, vrije wil, identiteit, authenticiteit en conformisme. Hier volgt een greep uit de inhoud: Als je in een bepaalde richting kijkt kun je niet tegelijk in alle andere richtingen kijken. De blik van kennis is altijd beperkt. Je hebt andere mensen nodig om je beperkte visie aan te vullen of te corrigeren. Of een idee ‘juist’ is hangt ervan af of het werkt in de praktijk van het leven (pragmatisme). Alles wat de mens doet, in kennis en oordelen, is imperfect, maar dat betekent niet dat er geen verbetering kan zijn. Het is ‘imperfectie in beweging’. Mens en samenleving worden voor een groot deel gestuurd door onbewuste impulsen. Die zijn ten dele aangeboren, verankerd in genen, omdat ze in de evolutie bijdroegen aan overleving en voortplanting. Zij zijn ten dele gewoonten opgedaan in opvoeding, onderwijs en ervaring in handelen. Voor een deel zijn die gewoonten van denken opgenomen in een min of meer gedeelde ideologie van denken en doen, die in een gegeven cultuur niet ter discussie staat, en waarvan men zich niet bewust is. Hoe verhouden zich authenticiteit en conformisme? De mens is sociaal, heeft interactie met anderen nodig om zichzelf te worden, maar doet dat met zijn aangeboren gaven, in zijn omgeving, langs zijn unieke levenspad, en is daardoor individu.

Een prachtig geschenkboek vol levenswijsheden van Hannah Arendt. Hannah Arendt Levenswijsheden, samengesteld door Joop Berding, verschijnt in een nieuwe serie inspirerende geschenkboeken. Het kloeke formaat, de fraaie gebonden uitvoering en de thematisch gerangschikte quotes maken dit geschenkboek onweerstaanbaar. Het boek begint met een biografische schets die de auteur plaatst in haar tijd, en wordt afgesloten met een essay over de levensfilosofie van Hannah Arendt. Deze serie geschenkboeken voorziet in een behoefte naar toegankelijke levenswijsheid.

Wat moet íedereen in de moderne wereld weten? Om antwoord te geven op deze moeilijkste vraag der vragen combineert de gerenommeerde psycholoog Jordan B. Peterson de zwaarbevochten waarheden van oude tradities met verbluffende ontdekkingen van grensverleggend wetenschappelijk onderzoek. Op humoristische, verrassende en informatieve wijze vertelt Jordan Peterson ons waarom kinderen die aan het skateboarden zijn met rust gelaten moeten worden, welk verschrikkelijk noodlot mensen die te snel oordelen te wachten staat, en waarom je altijd een kat moet aaien als je er een tegenkomt. Peterson legt grote verbanden en distilleert daarbij uit alle kennis van de wereld 12 praktische en fundamentele leefregels. In 12 regels voor het leven maakt Jordan Peterson korte metten met de moderne clichés van wetenschap, geloof en de menselijke natuur, en tegelijkertijd transformeert en verrijkt hij de denkwijze van zijn lezers. Dr. Jordan B. Peterson (1962) is psycholoog, cultuurcriticus en hoogleraar psychologie aan de Universiteit van Toronto. Zijn wetenschappelijke artikelen hebben de moderne kijk op persoonlijkheid en creativiteit voorgoed veranderd. Peterson heeft honderdduizenden volgers op social media en zijn YouTube-clips zijn meer dan 27 miljoen keer bekeken. ‘Peterson is vandaag de dag de invloedrijkste intellectueel van de westerse wereld. Voor miljoenen jonge mannen blijkt de methode-Peterson het perfecte tegengif voor de mengeling van knuffelen en beschuldigen waarin ze zijn grootgebracht.’ - david brooks, the new york times ‘Hoewel ik in veel opzichten met Peterson van mening verschil, ben ik het hartgrondig eens met zijn nadruk op het zorgvuldig, zonder vooroordelen bekijken van grote maatschappelijke en persoonlijke kwesties om daar rationele, weloverwogen oplossingen voor te vinden. Dit boek staat er vol mee.’ - louise o. fresco ‘Peterson stapt als een magiër door de ideeëngeschiedenis van het Westen, en hij maakt alles urgent, en stralend. Ja, er zijn regels voor het leven, met moeite gedistilleerd in de wildernis van het bestaan, gevoed met klassieke waarden en inzichten die de tand des tijds doorstaan, als wij volharden. Peterson is momenteel de belangrijkste “praktische” intellectueel.’ - leon de winter ‘Peterson is een genie op vele vlakken. 12 regels voor het leven is een groot, controversieel, ontnuchterend boek.’ - the times ‘Peterson is geen gebrek aan empathie te verwijten. Hij is als een vaderfiguur.’ - trouw

Na een lange periode van optimisme neemt het vertrouwen in de toekomst van onze samenleving af. Grootschalige toepassing van technologie leidt tot uitputting van onze hulpbronnen, we vervuilen de oceanen en verstoren het klimaat. De groeiende kloof tussen rijk en arm dreigt onze samenleving te ontwrichten. En de dreiging van internationale conflicten is toegenomen in een tempo dat twintig jaar geleden niemand voor mogelijk had gehouden. Tegelijkertijd neemt de invloed van het christelijk geloof in de westerse wereld af en je kunt je afvragen of die ontwikkelingen iets met elkaar te maken hebben. Dit boek bespreekt hoe geloof, wetenschap en techniek de ontwikkeling van de samenleving in de afgelopen eeuwen hebben beïnvloed, zowel in positieve als in negatieve zin. Een terugblik met het oog op morgen. Het boek is geschreven voor iedereen die geïnteresseerd is in de betekenis van geloof, wetenschap en techniek voor onze moderne samenleving. Om het te kunnen volgen heb je geen grondige achtergrondkennis nodig.

Het heeft de carrières van jonge, veelbelovende genieën doen stranden. Het heeft fortuinen in rook doen opgaan en bedrijven aan de rand van de afgrond gebracht. Het heeft tegenslag ondraaglijk gemaakt en leren van fouten in schaamte veranderd. Zijn naam? Ego, onze innerlijke tegenstander. In een tijd waarin social media, reality-tv en andere vormen van schaamteloze zelfpromotie worden verheerlijkt, moet de strijd tegen ego op vele fronten worden gestreden. Maar gewapend met de lessen uit dit boek zul je, zoals Holiday schrijft, ‘minder bezig zijn met het vertellen van verhalen over hoe bijzonder jij bent en daardoor vrijer zijn om jouw wereldveranderende doelen te bereiken.’

Een filosofische reis door de tijd. Kracht ten goede van Sander Griffioen is een intrigerend filosofisch werk dat je meeneemt in een reis door de tijd. Griffioen schrijft dat we niet bang hoeven te zijn voor de tijd. Hij laat zien dat tijd een kracht ten goede is. De auteur biedt een waaier aan vragen en gedachten: kunnen we ontkomen aan de tirannie van de klok? Welke rol speelt God in de tijd en hoe verhouden kwaad en goed zich tot de tijd? Griffioen heeft aandacht voor het kleine, zoals bloeiende appelbomen en zingende kinderen, maar ook voor de betekenis van tijd in het licht van het onmetelijke universum. De tekst is subtiel en gelaagd. Goede filosofie gaat immers langzaam!

De grootse mannen en vrouwen in onze wereld hadden geen buitengewoon geluk of uitzonderlijke talenten en ervaringen. Het enige dat ze deden was leven volgens een enkel principe: ‘Dat wat in de weg staat wordt de weg.’ We geven te snel op. Wat eerst onoverkomelijke obstakels leken kunnen met een simpele verandering unieke kansen worden. Ryan Holiday laat aan de hand van de stoïcijnse filosofie zien dat dat wat je pad blokkeert in werkelijkheid een nieuw en beter pad opent. Als een tegenstander je bedreigt moet je onbevreesd zijn en moed tonen. Een onmogelijkheid deadline is de kans om te laten zien hoe betrokken je bent. De stoïcijnse filosofie – dat wat in de weg staat is de weg – kan toegepast worden op elk probleem. Het is meer dan 2.000 jaar geleden ontdekt en heeft sinds die tijd zijn effectiviteit bewezen op slagvelden en board rooms. Van het vermogen van Barack Obama om tegenslagen te overwinnen tijdens de verkiezingen, tot het ontwerp van de iPhone, dit inzicht maakt mensen onoverwinnelijk.

Soetendorp groeide uit tot de stem van liberaal-joods Nederland en blikt terug op het leven. Het is een wijs en noodzakelijk boek over liefde, ankering, verzet, verzoening en een goed geweten. Awraham Sjalom Soetendorp werd geboren in de oorlog. De eerste twee jaar van zijn leven bracht hij door op een onderduikadres. Op zijn 25ste begon hij, als jongste rabbijn van Nederland, met ‘het werk van vrede en hoop’. In de media groeide hij uit tot de stem van liberaal-joods Nederland. Aan de vooravond van zijn tachtigste verjaardag blikt hij terug. Hij deelt de belangrijkste inzichten die hij opdeed in een rijk en bevlogen leven, dat getekend werd door de oorlog en de gevolgen daarvan. Hij zag veel en vaak onmogelijk te dragen verdriet om zich heen. Waar het om gaat, betoogt hij, is dat verdriet en woede uiteindelijk niet de overhand krijgen, maar dat de balans doorslaat naar hoop en optimisme. Maar wat betekent een moedig en hoopvol leven, voor jezelf en voor de ander? Levenslessen van een rabbijn is een bezield, wijs en noodzakelijk boek over liefde, ankering, over breken en helen, over verzet, verzoening en een goed geweten.

De mens is een beest, zeiden de koningen. Een zondaar, zeiden de priesters. Een egoïst, zeiden de boekhouders. Al eeuwen is de westerse cultuur doordrongen van het geloof in de verdorvenheid van de mens. Maar wat als we het al die tijd mis hadden? In dit boek verweeft Rutger Bregman de jongste inzichten uit de psychologie, de economie, de biologie en de archeologie. Hij neemt ons mee op een reis door de geschiedenis en geeft nieuwe antwoorden op oude vragen. Waarom veroverde juist onze soort de aarde? Hoe verklaren we onze grootste misdaden? En zijn we diep vanbinnen geneigd tot het kwade of het goede? Adembenemend, weids en revolutionair – De meeste mensen deugen herschrijft niet alleen de geschiedenis, maar werpt ook nieuw licht op onze toekomst. Reacties: ‘Een indrukwekkend boek.’ – Jan Terlouw ‘Rutger Bregman sleept je mee.’ – Geert Mak ‘Of je het nou eens of oneens bent met Rutger Bregman, hij is een belangrijke stem binnen onze generatie. Fascinerend boek, lees het.’ – Tim Hofman ‘Cynici en zwartkijkers kunnen inpakken. Een heerlijk boek voor iedereen die echt realistisch wil zijn.’ – Beatrice de Graaf

De geest van onze tijd lijkt er een te zijn van vreugdeloze urgentie. In plaats van het verkennen van onze glorieuze geest, zijn we meer geïnteresseerd in technologieën en middelen die ons materieel welzijn bezorgen. Hoewel cultureel pessimisme de mode zal blijven, laat Marilynne Robinson zien dat onze toekomst gelukkig nog genoeg hoop en vertrouwen geeft. In De gegevenheid der dingen weet ze onze huidige maatschappij feilloos te doorgronden en geeft ze richting aan ons bestaan aan de hand van humanisme, filosofie, calvinisme, theologie en (angst)cultuur. Ze vraagt ons eerbied te hebben voor wie en wat we zijn: wezens van belang en waarde, ondanks onze dwalingen en vergissingen.

Over de modern pelgrim, op zoek naar iets groters en sterkers dan zijzelf Met Heilige onrust schreef Frits de Lange een boek voor hen die het besef hebben van iets groters en sterkers dan zijzelf, maar dat moeilijk onder woorden kunnen brengen. Dit geldt voor veel kerkverlaters, maar vaak ook voor zoekers die in een seculier milieu zijn opgegroeid. De Lange identificeert zich met de moderne pelgrim, voor wie niet Santiago of het hiernamaals de bestemming is, maar de spirituele en fysieke ervaring van de pelgrimage zelf. Zo probeert hij de kern van de joods-christelijke traditie te doorgronden.

Ton Lemaire houdt in Met lichte tred een filosofisch pleidooi voor langzaam wandelen, onthaasting en zelfreflectie. Wandelen heeft vanaf de achttiende eeuw een moderne invulling gekregen door onze veranderende verhouding tot natuur en landschap. De behoefte aan wandelen leeft nog steeds en lijkt zelfs toe te nemen, mogelijk ter compensatie van de verdergaande verstedelijking, de heerschappij van het gemotoriseerde verkeer en de vele uren die men zittend voor schermen doorbrengt. Wat is er dan vitaliserender dan een flinke wandeling, liefst door een afwisselend landschap en in een mooi natuurgebied? Aan de hand van het werk van filosofen, kunstenaars en schrijvers bezingt Lemaire de lof van het lopen, maar zijn boek is tevens een kritisch commentaar op de samenleving. Met lichte tred is de neerslag van Lemaires levenslange passie voor de wereld van het wandelen en voor de wandelaar en zijn lichte voetafdruk op de aarde.