Uitgeverij Balans

Het bekende verhaal van de verloren zoon is bijna tweeduizend jaar oud. Jezus vertelt een verhaal van twee zonen. Een van hen eist zijn erfenis op en verlaat zijn ouderlijk huis voor een leven in wilde vrijheid. Wanneer hij eindigt in armoede en eenzaamheid, verlangt hij naar huis en bij terugkeer ontvangt zijn vader hem met open armen. De andere zoon ziet met onvrede aan hoe zijn broer wordt onthaald. Beiden verlangen naar de verbondenheid van thuis en aandacht van hun vader. De afgelopen eeuw hebben we een grote welvaartsstijging meegemaakt en een ongekende technologische ontwikkeling. Het gaat ogenschijnlijk beter dan ooit. Maar tegelijk groeit een gevoel van eenzaamheid en ontworteling. Veel Nederlanders maken zich zorgen, over de groeiende ongelijkheid, het klimaat, het landsbestuur, de prestatiemaatschappij en de veelheid aan culturele veranderingen. Ze zijn somber over de toekomst. Wat betekent het verhaal van de verloren zonen eigenlijk in deze tijd? Hoe kunnen we een gemeenschappelijk thuis vormen waarin mensen elkaar in alle verscheidenheid kennen en vasthouden? In De verloren zoon zoekt Gert-Jan Segers naar antwoorden en schetst hij een samenleving mét aandacht voor elkaar. Gert-Jan Segers (1969) is politicus. Hij studeerde in Leiden en in Washington. Tussen 2000 en 2007 werkte hij in Caïro. Na enkele jaren als directeur van het Wetenschappelijk Instituut van de ChristenUnie, trad hij toe tot de Tweede Kamer. Sinds 2015 is hij fractievoorzitter.

De hemelschijf van Nebra is een van de belangrijkste archeologische vondsten van de afgelopen eeuw. In 1999 werd de schijf door illegale schatzoekers ontdekt in midden-Duitsland, maar na een avontuurlijke odyssee wist archeoloog Harald Meller hem veilig te stellen om er nader onderzoek naar te kunnen doen. De bronzen schijf met gouden versierselen blijkt de oudst bekende voorstelling van de kosmos ter wereld. Het is het sensationele bewijs dat 3600 jaar geleden in het hart van Europa een tot nog toe onbekende, hoogontwikkelde cultuur heeft bestaan. In De hemelschijf van Nebra schetst Meller samen met historicus Kai Michel niet alleen de spectaculaire gang van zaken rond de vondst van de schijf, maar ook de contouren van een fabelachtig prehistorisch imperium, dat tot nu toe volkomen onbekend was. Het rijk van Nebra was uitgestrekt en machtig, en onderhield contacten van Stonehenge tot aan Egypte en Mesopotamië. Zijn heersers lieten zich bijzetten onder enorme grafheuvels. De hemelschijf van Nebra levert ons de sleutel tot een vrijwel spoorloos verdwenen wereld, waarin de ideeën over goden, macht en kosmos ingrijpend veranderden. Het bestaan van deze onbekende beschaving betekent een fundamentele herijking van de gangbare historische opvattingen. Harald Meller (1960) is archeoloog en directeur van het museum voor prehistorie in Halle an der Saale. Zijn vondst van de schijf van Nebra geniet internationale erkenning. Kai Michel (1967) is historicus en wetenschapsjournalist. Samen met Carel van Schaik schreef hij de bestseller Het oerboek van de mens (30.000 exemplaren verkocht).

Moet je gek zijn om in God te geloven? Of op z'n minst naïef, onkritisch en zweverig? Hoewel moderne mensen hebben afgerekend met de illusie dat er een God bestaat, wil God maar niet dood. Buiten Europa groeit religieus geloof gestaag en zelfs in het seculiere Nederland zijn er mensen die zich tot het geloof bekeren. Natuurlijk kunnen we dat zien als een nieuw bewijs voor de onuitroeibare irrationaliteit van mensen, maar misschien is er meer aan de hand. Misschien is geloven in God niet zo dom als het lijkt. In God bewijzen zetten twee gelovige wetenschappers de argumenten voor en tegen Godsgeloof op een rij. Ze doen dat op een milde manier, zonder polemiek of bekeringsijver, maar met vaart en humor. Het boek is tot stand gekomen met medewerking van gelovige en niet-gelovige wetenschappers uit verschillende vakgebieden en bevat de laatste wetenschappelijke en filosofische inzichten over religie.

Napoleoni onderzoekt de kracht achter het oeroude ambacht breien. Ze laat zien hoe de breikunst de mens helpt overleven en verbindt haar met sociaal-economische en politieke veranderingen wereldwijd. In een wereld vol ongelijkheid, waarin veel mensen bang of eenzaam zijn, kan breien een bevrijdende bezigheid zijn. Terrorisme- expert Loretta Napoleoni breit al haar hele leven. Breien is troostrijk en zorgt voor rust in je hoofd. Meer dan dat: het is een prachtige metafoor van het leven. Napoleoni laat in dit boek zien dat de breikunst de mens hielp overleven, hoe vrouwen er geschiedenis mee schreven en elkaar daarbij van generatie op generatie kennis en levenslessen doorgaven. Met het breien als leidraad verbindt zij sociale, economische en politieke veranderingen in het oude Egypte en Peru met het moderne Mongolië. Van de spinning bees in de Amerikaanse Onafankelijkheidsoorlog en de breispionnen in de Tweede Wereldoorlog komt zij via het antimaterialisme van de hippies terecht bij het wildbreien tegen klimaatverandering. Aan de hand van recente neurowetenschappelijke ontdekkingen belicht Napoleoni daarnaast de eff ecten van breien op lichaam en geest. In dit unieke boek ligt ook een persoonlijke ontdekkingsreis besloten. Napoleoni deelt ruimhartig de wijze lessen en onweerstaanbare adviezen van haar grootmoeder, die haar als kind het ambacht leerde, evenals een tiental eenvoudige succespatronen om meteen de draad op te pakken.

Hoe heeft de beweging rond de joodse prediker Jezus van Nazareth kunnen uitgroeien tot een godsdienst die door de Romeinse keizer werd begunstigd en alle andere godsdiensten overvleugelde? Welke veranderingen hebben het geloof, het denken en de daarbij behorende leefwijze van de christenen in de eerste drie eeuwen van onze jaartelling ondergaan? Hoe heeft de breuk tussen jodendom en christendom zich voltrokken, en hoe moet die worden beoordeeld? Eginhard Meijering plaatst geloof, theologie en het allerdaagse leven van de christenen in hun historische context en geeft op terughoudende manier zijn mening over wat zich heeft afgespeeld. Met de Geschiedenis van het vroege christendom heeft Eginhard Meijering een handboek geschreven over de roerige eerste eeuwen van het christendom waarin de grenzen van het geloof, de grenzen van de orthodoxie en de grenzen van de vrijheid werden verkend en ten slotte vastgelegd.

Hij was verantwoordelijk voor de deportatie van meer dan tachtigduizend joden vanuit Westerbork naar de vernietigingskampen. Meestal gaf hij persoonlijk, ‘met een wenk met de hand’, het vertreksein voor de treinen. Albert Konrad Gemmeker, commandant van Kamp Westerbork. Na de oorlog kreeg hij tien jaar. Wegens goed gedrag was hij na zes jaar weer vrij: in 1951 was hij weer terug in zijn geboortestad Düsseldorf. SS-Obersturmführer Albert Gemmeker was charmant. Ad van Liempt deed diepgaand onderzoek naar de ‘gentleman-commandant’, van wiens reputatie weinig overblijft. Gemmeker was een bureaucraat, die zijn meerderen blindelings gehoorzaamde. Op enige empathie met de slachtoffers viel hij niet te betrappen. Later deed hij alles om zijn verantwoordelijkheid te ontlopen of op anderen af te schuiven. Hij heeft zijn leven lang ontkend dat hij wist welk lot de joden in het oosten te wachten stond. Na zijn terugkeer naar Düsseldorf probeerde de Duitse justitie nog bijna twintig jaar zijn onbevredigende berechting in Nederland te corrigeren, uiteindelijk zonder resultaat. Voor Gemmeker deed Ad van Liempt jarenlang onderzoek. Hij las alle, vaak geheime dossiers in Nederlandse en Duitse archieven en sprak met tal van betrokkenen in Nederland en Duitsland – zelfs met twee nog levende dochters van Gemmeker. Het resultaat is een verpletterende biografie van een sluwe schrijftafelmoordenaar, een verhaal vol cynisme en machtsmisbruik, met daartegenover de peilloze tragiek van Gemmekers slachtoffers. Gemmeker is een boek dat je niet meer loslaat. Ad van Liempt (1949) was medeoprichter en eindredacteur van het geschiedenisprogramma Andere Tijden. Van Liempt schreef talloze boeken over de Tweede Wereldoorlog, waaronder De oorlog, Kopgeld en Aan de Maliebaan.

Aan de hand van de laatste wetenschappelijke inzichten wordt in dit boek verteld hoe ongelijkheid tussen mannen en vrouwen ontstond en dat de onderdrukking van de vrouw allesbehalve natuurlijk is. In het huidige debat over de positie van vrouwen valt op dat een van de belangrijkste vragen niet wordt gesteld: hoe heeft het zover kunnen komen dat vrouwen voor gelijkberechtiging moeten vechten? Tweeduizend jaar lang gaf de Bijbel het antwoord: omdat Eva liever op de slang vertrouwde dan op God, moesten al haar nakomelingen de man dienen. Ook de biologie gaf vrouwen lange tijd de schuld: ze waren nu eenmaal het zwakke geslacht. In hun nieuwe boek nemen bestsellerauteurs Carel van Schaik en Kai Michel twee miljoen jaar menselijke geschiedenis in ogenschouw. Aan de hand van de laatste inzichten uit de evolutiebiologie en de genetica, de archeologie, etnologie en godsdienstwetenschap leggen zij het complexe proces bloot dat vrouwen in het ongeluk stortte – maar dat ook allesbehalve goed was voor de man. Van Schaik en Michel laten zien waarom seksualiteit werd verketterd, trouw een uitvinding is van de man, en wat het huwelijk, het gezin en het krachtenveld tussen man en vrouw tot de huidige dag infecteert. Met grote kennis van zaken beschrijven zij in dit meeslepende boek hoe de relatie tussen man en vrouw volkomen uit balans kon raken. Want de onderdrukking van de vrouw was allesbehalve natuurlijk.

Een winter vol verhalen is een onweerstaanbare literaire toverdoos. Geliefde auteurs helpen ons met korte verhalen, gedichten, essays of herinneringen door de donkere dagen van het jaar. Toen duidelijk werd dat ons een langere periode van thuisblijven, thuiswerken en thuis lezen te wachten staat, vroegen wij een aantal geliefde auteurs een verhaal te schrijven om ons de donkere dagen door te helpen. Zo ontstond een meesterlijk winterboek dat zijn weerga niet kent: een staalkaart van korte verhalen, herinneringen, brieven, gedichten, kleine essays, vergeten geschiedenissen, teruggevonden fragmenten. Iedere auteur brengt een andere wereld tot leven, van kerstconcert tot gevangenis, van schildersatelier tot oerwoud, om in op te gaan bij de haard of de centrale verwarming. Happy end of gruwelijk afscheid, historisch of hedendaags, sneeuw, sprookje of grap – Een winter vol verhalen is een onweerstaanbare literaire toverdoos.

Hoe ziet de toekomst van de VS eruit? Journalist Michael Persson reisde voor deze vraag door een land dat vlak voor de verkiezingen met crisissen worstelt waarin het steeds verder verstrikt raakt. Toen de Volkskrant-journalist Michael Persson in augustus 2015 naar de Verenigde Staten verhuisde, was daar net een maand eerder Donald Trump van een roltrap naar beneden gekomen. Hij zei wat geen presidentskandidaat voor hem had durven zeggen: Amerika, het uitverkoren land, is een derdewereldstaat geworden. Trump beloofde het weer groots te maken. Maar zijn presidentschap heeft juist nog meer zwakke plekken en breuklijnen blootgelegd. Onderwijs, gezondheidszorg, industrie, infrastructuur, immigratie, segregatie en democratie: op al deze terreinen zakt het land op de internationale ranglijsten, tot grote zorg van de meeste Amerikanen. Maar over de oplossingen verschillen ze enorm van mening, en de politiek komt er niet uit. Het land lijkt steeds verder in zichzelf verstrikt te raken. Persson reisde het land door om op onderzoek uit te gaan. Van het gespleten Washington tot de Muur bij Mexico. Van de oude industrieën van West Virginia tot de boeren van Wisconsin. En van Charlottesville tot de daklozen van Queens. Overal stelde hij de vraag: hoe nu verder met Amerika? Het resultaat is een fascinerend boek dat kijkt tot ver voorbij Trump, naar de toekomst van het land waarvan zovelen ooit droomden en waar ondanks alles, dankzij de veerkracht van de individuele Amerikanen, nog steeds ruimte is voor optimisme.

Naast geopolitieke en financiële crisissen, de klimaatverandering, Brexit en corona, proberen Rusland en China de EU uit elkaar te spelen. Is Europa sterk genoeg om al deze uitdagingen aan te kunnen? Ooit deelde Europa de lakens uit in de wereld, maar op dit moment wordt het continent van alle kanten belaagd, ook van binnenuit. De Chinese president Xi Jinping ziet het continent als een wingewest. Hij is al jaren bezig invloed op de Westelijke Balkan te kopen en probeert de Europese Unie uit elkaar te spelen. Rusland voelt zich bedreigd en president Poetin voert geheime operaties uit om de NAVO te ontwrichten. President Trump maakte het de Russen en Chinezen intussen gemakkelijk door zich van zijn trouwste bondgenoten af te keren en zelf ook de aanval op Europa te openen. Premier Johnson dacht buiten de Europese Unie beter af te zijn en de Hongaarse en Poolse leiders ondermijnen de democratische rechtsstaat. Allemaal menen ze dat een sterke Europese Unie hun ambities in de weg staat. Politieke leiders worstelen met een antwoord. De coronacrisis heeft de uitdaging nog verder vergroot. Kunnen we deze slag om Europa winnen? Kan Biden de schade die Trump aanrichtte repareren? Wordt Nederland vermalen tussen Duitsland en Frankrijk? Blijft de EU een speler in de wereld of wordt het continent de speeltuin van de wereldmachten? De dreiging is groot, maar in het fascinerende en verrassend optimistische De slag om Europa laat een van de grootste geopolitieke denkers van deze tijd zien hoe velen hun tanden op Europa stuk bijten.

De Chinese wereldorde komt eraan. In oktober 2017 stippelde president Xi de route uit: als in 2049 de Volksrepubliek zijn honderdste verjaardag viert, moet zijn ‘Chinese droom’ zijn uitgekomen: China is dan de leider van de wereld. In een fascinerend betoog vol persoonlijke ervaringen betoogt Rob de Wijk dat dit gaat lukken. Als China het mondiale machtsspel behendig speelt en koploper wordt van de nieuwe industriële revolutie van Internet of Things, nanotechnologie en Artificial Intelligence, zal het de wereldorde gaan bepalen. Geholpen door de financiële crisis van 2008, president Trumps protectionisme, de ontregelende politiek van Poetin, de strijd om de brexit en opkomend nationalisme in Europa wordt de eenentwintigste eeuw de eeuw van China. Daardoor gaat de westerse wereldorde met zijn vrijmarkteconomie, internationaal recht, internationale instituties, democratie, mensenrechten en burgerlijke vrijheden op de schop. Hoe dit tij te keren, wordt het belangrijkste vraagstuk van onze tijd. Rob de Wijk is hoogleraar internationale betrekkingen aan de Universiteit Leiden en oprichter van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies. Hij houdt zich bezig met geopolitiek en internationale veiligheid. Hij publiceerde talloze boeken en artikelen, is een veelgevraagd commentator voor radio en tv, columnist voor Trouw en medepresentator van Boekestijn en De Wijk op BNR-radio.

‘De behoefte om te schrijven is groot. Zo gauw mogelijk wil ik de gebeurtenissen in mijn leven van 18 Sept. 1942 tot heden [31 augustus 1945] opschrijven uit vrees veel te vergeten en dat wil ik tot geen prijs om vele redenen.’ In maart 1942 wordt Jan Schneider, leraar in Bandoeng en reserveofficier in het KNIL, door de Japanners krijgsgevangen gemaakt. Veertig jaar later vinden zijn nabestaanden dagboekaantekeningen over Jans verblijf aan de Birma-Siam Spoorlijn. Dit geschrift is meer dan een verslag. De gebeurtenissen op en langs de gevreesde ‘dijk’ (de spoorbaan) zijn heet van de naald opgeschreven. Schneiders vriendschap met kampgenoten Wim Kan, dominee Mak en anderen komen aan de orde, evenals de geheime gedachtewisselingen met een Koreaanse kampbewaker over cultuur en politiek. Schneider schrijft zonder enige doorhaling over intermenselijke relaties, over geloof en godsvertrouwen, maar ook over ongeloof, het omgaan met ziekte, sterven en dood en het eindeloos gemis van geliefden en familie. Die thema’s verlenen zijn relaas een grote diepgang en maken het tot een aangrijpend document. Jan Schneider (1905-1981) was rector van het Grotius Lyceum in Den Haag en hoogleraar Duitse letterkunde. Zijn vrouw Corrie en drie zoons, Carel Jan (1932-2011, bekend als de auteur F. Springer), Eric (1934, acteur) en Hans (1939) waren van december 1942 tot december 1945 geïnterneerd in de kampen Tjihapit en Adek op Java. Hans D. Schneider (1939) is historicus en egyptoloog. Hij bezorgde de uitgave van zijn vaders manuscript dat hij in 2011 voor het eerst onder ogen kreeg. Met gebruikmaking van familiebrieven en andere documenten in zijn vaders Birma-archief vulde hij diens dagboekaantekeningen aan tot en met de aankomst in Nederland in augustus 1946.