Corona

Niet oorlogen, maar besmettelijke ziekten eisten in vroeger eeuwen de grootste aantallen slachtoffers. Epidemieën maaiden tal van levens af, jonge en oude. Tijdens de negentiende eeuw werd Nederland meermalen geteisterd door een cholera-uitbraak. In de jaren 1918-1920 eiste de Spaanse griep wereldwijd meer mensenlevens dan de Eerste Wereldoorlog die eraan voorafging. Er zijn veel overeenkomsten met de coronacrisis aan te wijzen. Met tal van sprekende citaten wordt in dit boek geschilderd hoe diepingrijpend een pandemie was voor een familie, voor een stad of dorp en ook in het kerkelijk leven. ‘En zo trekt de dood door ons ganse vaderland met het slagzwaard, en dat hem voorkomt velt hij terneer.’ In dit alles lag een oproep tot inkeer. Daarvan zijn treffende voorbeelden bekend.

Sommigen zien in het coronavirus een bewijs dat we leven in de eindtijd. Anderen zien het virus als een manier van God om ons wakker te schudden. Weer anderen vinden dat het de schuld is van de Chinezen, de regering, de WHO. Tom Wright onderzoekt deze reacties op het virus en vindt dat ze tekortschieten. In plaats daarvan nodigt hij je uit om na te denken over een andere manier van kijken en reageren – een manier die put uit de leringen en voorbeelden van de Schrift, en vooral over de manier van leven, denken en bidden die Jezus ons heeft geopenbaard.

In zijn langverwachte, nieuwe boek ‘Verborgen aanwezig’ laat Wim Rietkerk zien welke rol God speelt op het wereldtoneel. De coronacrisis heeft het leven van ons allen veranderd. De hele wereld lijkt getroffen als door een apocalyptische vuistslag. Hoe moeten wij deze ramp plaatsen in het licht van ‘Gods hand in de geschiedenis’; is er zoiets? De auteur zoekt ernaar in de Bijbelse verhalen en de profetieën. Hij gaat het gesprek aan met degenen die zoeken naar zin en samenhang in hun eigen leven en dat van de wereld rondom hen. Het boek is voorzien van gespreksvragen en goed bruikbaar voor een studiegroep van gelovigen die verdieping zoeken.

Teksten over lijden in crisistijd om stil van te worden. Kort na het uitbreken van de Corona-pandemie begon de bestuursvoorzitter & directeur van het invloedrijke Amerikaanse tijdschrift Christianity Today op de website van het blad met een serie overpeinzingen n.a.v. de crisis. Als ervaringsdeskundige op het gebied van lijden en ziekte (in 1996 brak hij als veelbelovende internationale turner zijn nek, waardoor hij de Olympische Spelen misliep en tot op de dag van vandaag worstelt met chronische pijn) gaat hij diep in op vragen rond ziekte, lijden en dood. Dalrymple verbindt op ontroerende, intense én diep-troostende wijze zijn geloof in God met datgene wat zovelen, en in feite wij allemaal, in deze tijd doormaken. Timothy Dalrymple (1976) is president en CEO van het invloedrijke Amerikaanse tijdschrift 'Christianity Today'. Hij maakte deel uit van het Amerikaanse atletiek-team tot hij in 1996 tijdens een oefening een ongeluk kreeg. Hij studeerde aan Stanford University en was oprichter van Patheos, een van de snelst groeiende internet-platforms over kerk en geloof, en vervolgens van Polymath, een creatief bureau dat werkt voor grote profit- en non-profit-ondernemingen en -organisaties. Hij schreef eerder een biografie van de basketballspeler Jeremy Lin.

Geboeide vleugels als spiegel van kerkelijk leven in coronacrisis Als het niet of nauwelijks mogelijk is de kerkelijke vleugels uit te slaan, wat doe je dan als bisschop? De vrijheid om overal en nergens naar toe te gaan is beperkt, de kans om te handelen is aan zoveel regels gebonden. Gerard de Korte, de bisschop van ’s-Hertogenbosch, gaat toch vliegen door zijn bisdom. Hij doet dat met de pen en heeft slechts één doel: om zijn gelovigen een hart onder de riem te steken, met woorden uit de Bijbel, uit de traditie, uit zijn eigen leven die inspireren, met voorbeelden uit zijn bisdom die bemoedigen en verbinden. Zo is hij de kerken en de kloosters nabij met achttien brieven ter bemoediging en een speciaal woord rond Kerstmis. Geboeide vleugels, is de titel van deze bundel. En daarin komt ook de historicus in deze bisschop naar voren. Want hij legt vast wat de tweede en derde golf van corona (oktober 2020 tot september 2021) betekenen voor het kerkelijk leven en hoe het geloof juist nu van toegevoegde waarde kan zijn voor het dagelijks bestaan in Brabant. Daarmee is dit een bijzonder boek en tegelijk een vervolg op zijn eerste bundel in coronatijd, Het Verdriet van Brabant. Mgr. Dr. Gerard de Korte (1955, historicus en theoloog) is sinds 2016 bisschop van ’s-Hertogenbosch. Daarvoor was hij bisschop van Groningen-Leeuwarden en hulpbisschop in het aartsbisdom Utrecht.

De Covid-19 pandemie heeft laten zien dat volksgezondheid niet altijd heilig is voor gelovige burgers. Er bestaat bij gelovigen een zekere spanning tussen de religieuze loyaliteiten en hun verantwoordelijkheid voor de volksgezondheid. Pandemieën en protestanten laat vanuit historisch perspectief zien wat de epi- en pandemieën in de afgelopen tweehonderd jaar ons vertellen over de plek van religie in de samenleving. Het laat zien hoe gelovigen en protestanten in het bijzonder worstelden met de relatie tussen hun geloof en hun burgerlijke verantwoordelijkheden ten aanzien van de volksgezondheid.

Jitske Kramer schreef Werk heeft het gebouw verlaten tijdens de tweede lockdown in oktober 2020. Over hoe corona ons in een collectieve cultuurshock stortte en wat de impact hiervan is op ons werkende leven. Werkritmes liggen al maanden volledig overhoop, we worden geconfronteerd met onzekerheid, crisisbeslissingen en de noodzaak tot aanpassen en veranderen. Het thuiswerken kreeg een vlucht, wat vraagt om meer dan houtje-touwtje-online-kantoortje spelen. Hoe pas je jouw organisatiecultuur hierop aan? Hoe geef je leiding op afstand? Wat kun je nu doen om er op de lange termijn beter uit te komen? Hoe behoud je de trots op de organisatie en de verbinding met je team, ook als je elkaar weken en soms maanden alleen digitaal kunt zien? Is dit een crisis of een transformatie? En welke nieuwe rituelen zijn nu nodig? Met kennis vanuit de antropologie, ervaringen in organisaties en inspiratie uit de vele reizen die Jitske maakte, biedt zij houvast voor deze vreemde tijd. Een inspirerend boek boordevol waardevolle perspectieven en concrete antwoorden op vragen van nu. Jitske Kramer is corporate antropoloog en reist de wereld over om te leren van traditionele healers, leiders, verrassende innovators en willekeurige voorbijgangers. In deze tijden van corona reist zij vooral virtueel en struint zij dagelijks het internet af op zoek naar verhalen en patronen. Ze is keynote spreker en auteur van o.a. Deep Democracy, Jam Cultures, Voodoo en coauteur van De Corporate Tribe en Building Tribes. Een schot in de roos. Door de rake observaties van Jitske en haar praktische adviezen. Maar ook omdat zij haar lezers heeft betrokken bij het schrijfproces en ze ook uitgebreid aan het woord laat. – Ben Tiggelaar, schrijver en gedragswetenschapper Jitske stelt de juiste vragen. Ze geeft praktische handvatten om in deze lastige tijd met een positieve blik vooruit te kijken. – Typhoon/Glenn de Randamie, rapper/zanger, spreker en ondernemer Met veel bewondering heb ik dit nieuwe boek van Jitske gelezen. Een prachtige combinatie van antropologische duiding en praktische handvatten. Persoonlijk, waarderend en hoopvol. – Arend Ardon, The Change Studio Ik dacht altijd: grote veranderingen betekenen onzekerheid en stress. Door dit boek weet ik dat grote veranderingen ook kansen betekent, een nieuwe blik, durf en poëzie zelfs. – Dolf Jansen, cabaretier, columnist, liedjesschrijver, presentator en marathonloper Jitske Kramer is zo iemand van wie je gewoon alles moet lezen. – Joris Luyendijk, journalist en schrijver van o.a. Het zijn net mensen en Dit kan niet waar zijn

52 inspirerende inzichten voor werk en leven. Over leiderschap, geluk, menselijk gedrag, innovatie, veranderen, thuiswerken, stress, motivatie en succes. • Leiderschap in tijden van corona • Hoe voorkom je demotivatie door thuiswerken? • Een Japans recept voor het goede leven • De psychologie van het volhouden • Zo zorg je dat je relatie werkt Iedere week schrijft Ben Tiggelaar in NRC over werk en leven. Over leiderschap, geluk, menselijk gedrag, innovatie, veranderen, thuiswerken, stress, motivatie en succes. Dit boek bevat 52 recente columns. Vol prikkelende inzichten en praktische tips.

54 dagen uit het leven van de opperrabbijn Binyomin Jacobs Toen begin 2020 de coronacrisis uitbrak, vroeg het Joods Cultureel Kwartier aan opperrabbijn Binyomin Jacobs om een dagboek bij te houden. Welke invloed had het ‘nieuwe normaal’ op zijn leven? In de afgelopen maanden pakte hij bijna dagelijks de pen op om over zijn belevenissen te schrijven. In dit bijzondere boek zijn hieruit 54 dagen geselecteerd.Je leest over de bezoekers die hij ontvangt in zijn eigen ‘Gan Eden’ – het paradijs – in zijn achtertuin nu hij door de coronamaatregelen geen mensen binnenshuis mag ontvangen, over zijn strijd tegen het secularisme waardoor G’d uit het openbare leven wordt verdreven, zijn ervaringen (en soms aanvaringen) met christelijke instanties, maar ook over de visie die hij als Jood heeft op onder andere de relatie tussen man en vrouw in het huwelijk. Ook de voortdurende dreiging waarmee hij en zijn gezin te maken hebben komt voorbij en het bespuugd worden op straat. Je krijgt een inkijkje in het leven en de gedachtewereld van deze autoriteit binnen het Nederlandse Jodendom.

Corona, of Covid-19 is de meest opmerkelijke van alles ziektes die tot dusver in onze levens voorbijgekomen zijn. Bovendien heeft geen andere ziekte zulke heftige én tegenstrijdige reacties onder christenen wakker geroepen: is corona een straf van God of een verzoeking van Satan? Of nog wat anders? Geen ziekte heeft tot zulke uiteenlopende gedragingen geleid: van uiterst braaf ('helemaal geen kerkdiensten meer') tot uiterst roekeloos ('overvolle kerkdiensten'). Geen ziekte leverde ooit eerder zo'n voedingsbodem voor aanhangers van allerlei (vaak heel verschillende) samenzwerings- en complottheorieën. Geen ziekte leidde tot zoveel nepnieuw - ook (en vooral?) onder christenen (hoe komt dat!?). Nog nooit zijn eindtijdtheorieën onder christenen zo populair geweest; de ene nog sensationeler dan de andere! Dit boek doet een poging een weg te vinden dwars door alle wirwar van theorieën en verklaringen heen, dwars door alle bagatellisering enerzijds ('het is maar een griepje') en alle overdreven sensatieberichten anderzijds. Het probeert je nuchter wegwijs te maken in een uiterst verwarrende tijd. Prof. Dr. Willem J. Ouweneel (1944) is gepromoveerd in de biologie (Utrecht 1970), in de filosofie (Amsterdam, Vrije Universiteit,1986) en in de theologie (Bloemfontein, Zuid-Afrika, 1993). Hij is emeritus-hoogleraar in de systematische theologie (Leuven, België, Evangelische Theologische Faculteit) en een productief schrijver (meer dan honderdvijftig boeken, waaronder vier romans). Daarnaast is hij een veelgevraagde prediker en spreker in diverse landen.

Welke lessen trekken christenen uit deze coronatijd? Wat zijn de aandachtspunten voor een nieuwe toekomst van onze lokale kerken in Nederland en Vlaanderen? Kerkleiders, theologen en spirituele voortrekkers uit de katholieke en protestantse wereld, ze geven vaak prikkelende antwoorden en stellen nieuwe vragen: - hoe bereiken we mensen die niet meer komen naar de zondagse viering? - wat doen we om het geloof meer tastbaar te maken in een kerk van anderhalve meter? - hoe gaan we om met online-vieringen in relatie tot de fysieke samenkomst op zondag? - waar laten we zien dat de kerk een heilige ruimte is voor de hele gemeenschap? - hoe missionair zijn we naar kinderen en jongeren, naar zoekers en randkerkelijken? - waar is de ruimte om te zwijgen en niet te weten hoe het verder moet? - hoe creatief zijn we om alle groepen actief te betrekken bij vieringen? - wat doen we om andere vormen van vieren en samenkomen te stimuleren? - in hoeverre is de kleine huiskring een alternatief? - hoe vinden we een structuur om een netwerk van sterke lokale plekken en gemeenschappen die zich in deze crisis wel gemanifesteerd hebben ook in de toekomst te ondersteunen? Deze bundel trekt geen conclusies, stelt veel nieuwe vragen en maakt een tussenbalans op, met veel urgentie. Want er wordt door deze crisis een nieuwe toekomst geboren. Ook voor de kerk die beseft dat er veel veranderd is. Maar dat schept ook kansen. Voor een nieuwe missionaire kerk in Nederland en Vlaanderen.

Kunnen we straks spreken van Vóór en Ná Corona zoals van Voor en Na Christus? Is corona een gamechanger, een keerpunt in de geschiedenis? Of zal zodra er een vaccin is alles toch bij het oude blijven? Intussen is het COVID-19-virus al veel meer dan een 'griepje' gebleken. De samenlevingen die door het virus getroffen zijn, hebben het in meer of mindere mate zwaar te verduren (gehad). De uiteindelijke balans van de schade is nog onzeker, maar zal naar verwachting heel fors zijn. Tegelijk zijn er nieuwe kansen. Dit vlugschrift van hoop – in korte tijd tot stand gebracht – past in het werk van inspiratie, reflectie en bemoediging, de basis van de uitgaven van Berne Media. Het hoort tot het DNA van de abdij en haar uitgeverij om juist in deze bewogen tijd haar stem te laten horen in het maatschappelijk debat. We hebben bevlogen mensen uit ons directe netwerk gevraagd hun persoonlijke en professionele licht te laten schijnen op de coronacrisis en lijnen uit te zetten naar de toekomst: Eric van Gorp is internist/viroloog en werkzaam als hoogleraar klinische virologie in het Erasmus Mc. Hij houdt zich, naast de directe zorg voor patiënten, bezig met wetenschappelijk onderzoek en onderwijs. Zijn interesse ligt vooral in de sociaal-maatschappelijke impact van infectieziekten veroorzaakt door virussen, in het bijzonder hiv en de exotische virusinfecties. Anne-Marie Rakhorst is ondernemer, investeerder en publicist op het gebied van duurzaamheid. Ze is oprichter en eigenaar van het onafhankelijke platform Duurzaamheid.nl, dat samen met professionals, betrokken bedrijven, maatschappelijke organisaties en overheden Nederland verder wil verduurzamen. +Jan Hendriks, priester gewijd in 1979, was onder meer pastoor, docent en rector van het Willibrordseminarie, directeur van het Sint Bonifatiusinstituut, kerkelijk rechter in de Apostolische Signatuur en bisschop-referent voor het katholiek onderwijs. Hij is sinds 1 juni 2020 bisschop van Haarlem-Amsterdam. Prof. dr. Frits van der Meer is bestuurskundige en hoogleraar Comparative Public Sector and Civil Service Reform aan Leiden University. René Peters is sinds 2017 Tweede Kamerlid namens het CDA. Daarvoor was hij leraar, bestuurder en wethouder in Oss. Namens de CDA-fractie is hij woordvoerder integratie, schulden- en armoedebeleid, participatiewet, WIA, Wajong, arbeidsmarktdiscriminatie en jeugdzorg. René Grotenhuis is theoloog en was als pastoraal werker werkzaam in de thuiszorg en in de zorg voor vluchtelingen. Tevens was hij gedurende tien jaar directeur van de katholieke ontwikkelingsorganisatie Cordaid. Die brede maatschappelijke ervaring, nationaal en internationaal, gebruikt hij ten volle in dit boek, dat een vervolg is op zijn eerdere boek Van macht ontdaan (2017, 3e druk 2018). Zout. De blijvende kracht van de christelijke traditie (2020). Hun bijdragen zijn samengebracht in deze bundel. Norbertijn Joost Jansen, geestelijk leidsman van de uitgeverij, sluit af met een nabeschouwing.